Dat over auteursrecht op smaak nog steeds wordt getwist, blijkt uit de recente Heks’nkaas-uitspraken. Levola – de producent van Heks’nkaas – voert al jaren procedures tegen derden die vergelijkbare producten op de markt brengen en heeft de discussie over de vraag of auteursrecht op smaak kan rusten, nieuw leven ingeblazen. In dit artikel komt de achtergrond en inhoud van de discussie aan bod. Ook komen alternatieve beschermingsvormen voor smaak aan bod.
Procedures
De voorzieningenrechter van de rechtbank Den Haag had in een beslagprocedure geoordeeld dat het volgens hem voldoende aannemelijk is dat smaak in aanmerking kan komen voor auteursrechtelijke bescherming. De rechtbank Gelderland en de rechtbank Den Haag hebben vervolgens de vraag niet beantwoord of smaak in aanmerking komt voor auteursrechtelijke bescherming. Kort gezegd waren zij van mening dat niet voldoende aannemelijk was gemaakt welke elementen van Heks’nkaas in aanmerking komen voor auteursrechtelijke bescherming. Om die reden zou dan ook niet aan de vraag hoeven te worden toegekomen of smaak in aanmerking komt voor auteursrechtelijke bescherming.
Het Hof van Justitie wordt ingeschakeld
Tegen de uitspraak van de rechtbank Gelderland is Levola in hoger beroep gegaan. Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft op 23 mei 2017 besloten een prejudiciële vraag aan het Hof van Justitie van de Europese Unie ('HvJ') te stellen. Daarbij heeft het gerechtshof kort gezegd de vraag gesteld of smaak in aanmerking kan komen voor auteursrechtelijke bescherming. Het HvJ zal dus (uit)eindelijk een oordeel geven over de vraag waar al jaren over wordt getwist.
Auteursrecht op een geur is wel mogelijk. Waarom dan niet op smaak?
Levola beroept zich in de procedures onder meer op het Lancôme/Kecofa-arrest. In dit arrest is kort gezegd geoordeeld dat op de geur van een parfum auteursrecht kan rusten. Nederland is in dit kader uniek door geuren in aanmerking te laten komen voor auteursrechtelijke bescherming, mits voldaan is aan de eisen voor auteursrechtelijke bescherming.
De voorstanders van de toekenning van auteursrechtelijke bescherming aan smaak nemen dan ook het standpunt in dat het Lancôme/Kecofa-arrest ruimte biedt voor deze bescherming. Tegenstanders daarentegen zijn onder meer van mening dat de bescherming van geuren (en ook smaken) niet past in het auteursrechtelijke systeem. Volgens de tegenstanders dient het HvJ zich uit te laten over de vraag of geuren en smaken kunnen worden beschermd door het auteursrecht en is het de vraag of het Lancôme/Kecofa-arrest nog stand houdt als het HvJ tevens moet oordelen over de vraag of geuren door het auteursrecht kunnen worden beschermd.
Alternatieve beschermingsvormen voor smaak
Het is de vraag of smaak wel auteursrechtelijke bescherming vereist. Zo kan smaak worden beschermd via het octrooirecht, als bedrijfsgeheim en onrechtmatige daad.
Recepten kunnen onder omstandigheden wel in aanmerking komen voor auteursrechtelijke bescherming. Ook de presentatiewijze van een bepaald gerecht/product kan in aanmerking komen voor auteursrechtelijke bescherming.
Slotsom
Als het aankomt op de vraag of smaak in aanmerking komt voor auteursrechtelijke bescherming, is het laatste woord hierover nog niet gezegd. Het HvJ zal zich hierover moeten uitlaten.
JPR adviseert u graag bij de beschermingsmogelijkheden van uw product. Daarmee kan worden voorkomen dat derden profiteren van de inspanningen die u hebt verricht bij de ontwikkeling van uw product.
Sharbel Goriya
Yaşar Bayram
Eva Lammers