Je onderneming groeit en dat is goed nieuws. Er komen nieuwe klanten en projecten worden groter. Tegelijkertijd krijg je te maken met het (moeten) aanhouden van voorraad, hogere personeelslasten en klanten die niet of later betalen. Hierdoor kan er financiële druk ontstaan.
In deze vijfde blog van de reeks Groeipijn delen wij inzichten uit de praktijk over hoe je als bestuurder maatregelen kunt nemen. Want ondernemen zonder kopzorgen begint bij vooruitdenken. Mocht je toch op enig moment moeten bijsturen, dan geven wij een aantal tips voor herstructurering.
Medio april 2026 sluiten we de reeks feestelijk af met een inspirerend event op ons kantoor in Utrecht. Volg onze blogs en meld je nu alvast aan voor ons event.
Administratie en jaarrekening
Het is wellicht een open deur, maar het begint bij een goede administratie. Dat is de ruggengraat van je onderneming. De wet schrijft voor dat de administratie altijd inzicht moet geven in de financiële positie van de vennootschap: wat zijn de bezittingen, schulden, opbrengsten en verplichtingen? Daarnaast moet de jaarrekening elk jaar tijdig bij de Kamer van Koophandel worden gedeponeerd.
Het niet naleven van de administratie- en deponeringsplicht is een economisch delict. Bovendien zal een curator, als de onderneming ooit failliet gaat, als eerste de administratie onder de loep nemen. Is die niet op orde, dan is er al snel sprake van kennelijk onbehoorlijk bestuur. Op grond van de wet wordt vervolgens automatisch vermoed dat dit onbehoorlijk bestuur een belangrijke oorzaak van het faillissement is. Hierdoor loop je het risico dat de curator je aanspreekt voor het gehele tekort in het faillissement. Hiervoor ben je dus in persoon aansprakelijk en dat kan snel oplopen.
💡Praktijktip: Ook als de administratie is uitbesteed, blijft de eindverantwoordelijkheid bij het bestuur. Controleer dus regelmatig of je voldoet aan de administratie- en deponeringsplicht.
Hoe financier je je onderneming?
Het is goed om vanaf de start kritisch naar je financieringsstructuur te kijken. De gekozen financieringsvorm – en financier – kan namelijk bepalend zijn voor de wendbaarheid en weerbaarheid van je onderneming.
Financiering kan worden aangetrokken via vreemd vermogen of via eigen vermogen. Financiering met vreemd vermogen – bijvoorbeeld door het aangaan van een geldleningsovereenkomst bij een bank – kan interessant zijn wanneer je zelf onvoldoende liquiditeit hebt om te investeren in de onderneming. Er zijn ook andere financieringsvormen denkbaar, zoals factoring, stapelfinanciering of crowdfunding. Elke vorm kent zijn eigen voorwaarden en (rente)condities. Financiers zullen waarschijnlijk (periodieke) aflossingen en zekerheden verlangen.
Financiering met eigen vermogen, bijvoorbeeld door een agiostorting of de uitgifte van aandelen, versterkt daarentegen de balans en kan bijdragen aan een gezonde verhouding tussen eigen en vreemd vermogen. Welke optie het meest geschikt is, verschilt per situatie.
Welke keuze ook wordt gemaakt, zorg dat de financieringsstructuur duidelijk in kaart is gebracht. Dat geeft niet alleen inzicht in de huidige financiële positie, maar helpt ook om tijdig te beoordelen of de structuur nog past bij de verdere ontwikkeling van je onderneming.
💡Praktijktip: Bespreek eens met een adviseur of de huidige financieringsstructuur nog aansluit bij de fase waarin je onderneming zich bevindt. En wees kritisch op je adviseur en op je financier.
Vastleggen is beschermen
Bestuurders nemen dagelijks beslissingen: investeringen, financieringen en betalingskeuzes. In bijvoorbeeld een faillissement kunnen die beslissingen onder een vergrootglas komen te liggen. Een curator kan bij dergelijke besluiten vragen: ‘waarom toen, en waarom zo?’
Door de beweegredenen achter besluiten vast te leggen, laat je zien dat ze zorgvuldig en weloverwogen zijn genomen. Dat helpt om eventuele verwijten van onbehoorlijk bestuur te kunnen weerleggen. Een memo waarin staat waarom je een bepaalde richting koos, kan al het verschil maken.
💡Praktijktip: Maak het vastleggen van de besluitvorming onderdeel van je routine. Noteer bij (belangrijke) besluiten bijvoorbeeld kort de reden, de alternatieven die zijn overwogen en wie erbij betrokken was.
Onderlinge afspraken
Groei kan ook betekenen dat de vennootschapsstructuur complexer wordt. Misschien werk je met meerdere vennootschappen of breng je bepaalde activiteiten (uit risicospreiding) onder in aparte entiteiten. Slim – mits de onderlinge afspraken goed zijn vastgelegd. Een paar aandachtspunten uit onze praktijk:
- 'Interne financieringen'
Leg afspraken over onderlinge schulden en vorderingen vast. Overweeg bijvoorbeeld een jaarlijks 'kasrondje' om alles te vereffenen. Zo voorkom je een wirwar aan interne vorderingen die de hele groep kunnen meetrekken in het geval dat één vennootschap failliet gaat. - Eigendomsvoorbehoud
Lever je binnen de groep goederen? Spreek dan een (verruimd) eigendomsvoorbehoud af, zodat de leverende vennootschap het eigendom behoudt totdat volledig is betaald. Bij een faillissement kunnen goederen dan worden teruggenomen. Hiermee beperk je de waarde die verloren gaat als gevolg van het faillissement. - Zekerheden
het kan verstandig zijn om voor de onderlinge vorderingen zekerheden te vestigen, zoals een pandrecht op (toekomstige) vorderingen of voorraad. Daarmee creëer je een preferente positie als de lening niet kan worden terugbetaald. Ook dit is een manier om de waarde die verloren gaat als gevolg van het faillissement, te beschermen.
💡Praktijktip: Leg interne afspraken schriftelijk vast en zorg dat ze aansluiten op de werkelijkheid. Onvolledige of verouderde interne overeenkomsten zorgen vaak voor onnodige risico’s.
Herstructurering
Zelfs met alle voorzorgsmaatregelen kan een onderneming in – zoals wij dat noemen – zwaar weer belanden. Een grote klant valt weg, een investering pakt verkeerd uit of oude schulden kunnen niet meer worden afbetaald. Het belemmert de groei. Zwaar weer hoeft echter niet het einde te betekenen. Er bestaan verschillende instrumenten om te herstructureren. Een aantal voorbeelden zijn:
- Afspraken met individuele schuldeisers
- Een onderhands akkoord met alle schuldeisers
- Een WHOA-traject
- Surseance van betaling
- Een faillissement met doorstart
Welke route geschikt is, verschilt per situatie. In onze praktijk zien we dat het vroeg inschakelen van een herstructureringsadvocaat het verschil kan maken: hoe eerder je handelt, hoe groter de kans op herstel. Meer weten over dit onderwerp? Neem eens een kijkje bij onze WHOA-blogreeks of download de WHOA-whitepaper.
💡Praktijktip: Bij een schuldenherstructurering komt het belang van het voeren van een goede administratie duidelijk naar voren. De administratie is namelijk de basis voor elke vorm van herstructurering. Door de administratie goed bij te houden, bespaar je een hoop tijd en geld als je ooit in een situatie komt te verkeren waarin je moet herstructureren.
Tot slot
Besturen zonder kopzorgen betekent vooruitdenken. Door je administratie op orde te hebben, besluiten vast te leggen, onderlinge afspraken goed te regelen en voorbereid te zijn op moeilijke tijden, beperk je je risico’s aanzienlijk. Maar het zorgt er ook voor dat je de tools om te herstructureren eenvoudig(er) kan inzetten.
Meer weten?
Neem gerust contact op met een van onze insolventie- en herstructureringsadvocaten. We denken graag met je mee, zodat jij je kunt blijven richten op waar je goed in bent: ondernemen en groeien.
Deze blog is onderdeel van de Groeipijn! reeks. De blog is geschreven door Lotte Veltkamp. Onze andere blogs lees je hier.
Yaşar Bayram
Pieter Leerink