De Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie wordt verlengd en waarschijnlijk definitief. In deze blog leg ik uit wat dat betekent.
Wat is turboliquidatie?
Als een rechtspersoon niet meer nodig is, kunnen de leden/aandeelhouders die ontbinden. Tot de rechtspersonen behoren de naamloze en besloten vennootschap, vereniging, coöperatie en stichting. Normaal volgt na die ontbinding de liquidatie en vereffening.
Liquidatie is het verkopen van alle bezittingen; vereffening het betalen van de schulden. De wet schrijft voor dat de vereffenaar(s) bij het einde van die vereffening een plan van uitdeling deponeren bij het handelsregister. Als de schulden groter zijn dan de bezittingen, zijn de vereffenaars verplicht het eigen faillissement aan te geven.
In de praktijk wordt de volgorde omgedraaid: eerst worden alle bezittingen verkocht en de schulden betaald en pas daarna wordt besloten tot ontbinding. Als de rechtspersoon op dat moment geen bezittingen meer heeft, houdt zij direct op te bestaan. Vandaar de term ‘turboliquidatie’.
Wat vindt de rechter?
De Hoge Raad heeft uitgemaakt dat deze werkwijze ook kan worden gevolgd als niet alle schulden kunnen worden betaald. Verder heeft hij beslist dat een rechtspersoon die geen bezittingen meer heeft niet haar eigen faillissement behoort aan te geven, maar ‘gewoon’ moet worden ontbonden. Op die manier wordt voorkomen dat de curator in een faillissement wordt opgescheept met een lege boedel. Bij een lege boedel krijgt een curator namelijk geen salaris.
Wat zijn de nadelen van turboliquidatie?
Op deze manier is er geen enkele controle op het verdwijnen van rechtspersonen. In de praktijk wordt daar misbruik van gemaakt. Bezittingen worden weggesluisd en alleen gelieerde schuldeisers worden betaald. Schuldeisers hebben het nakijken.
Wat zijn de nadelen van turboliquidatie?
Op deze manier is er geen enkele controle op het verdwijnen van rechtspersonen. In de praktijk wordt daar misbruik van gemaakt. Bezittingen worden weggesluisd en alleen gelieerde schuldeisers worden betaald. Schuldeisers hebben het nakijken.
Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie
Op 15 november 2023 is daarom een tijdelijke wet in werking getreden. Op grond van die wet moeten bij een turboliquidatie financiële stukken bij het handelsregister worden gedeponeerd. Daarbij moet worden uitgelegd wat met de resterende bezittingen van de rechtspersoon is gebeurd en hoe de opbrengst is verdeeld. Tot die financiële stukken behoren de jaarrekeningen over het lopende en het voorafgaande jaar (tenzij die al eerder zijn gepubliceerd). Schuldeisers kunnen verder de kantonrechter machtiging vragen de administratie van de rechtspersoon in te zien. De wet geldt gedurende twee jaar en zou daarom aflopen op 15 november 2025.
Verlenging looptijd
Het WODC heeft de wet geëvalueerd. Daaruit blijkt dat de wet in een behoefte voorziet. De minister heeft de Tweede Kamer daarom laten weten dat hij een wetsvoorstel zal indienen om de regeling definitief te maken. Op grond van de tijdelijke wet wordt de looptijd daarmee met twee jaar verlengd. Zodra het wetsvoorstel daadwerkelijk wordt ingediend, wordt de looptijd verder verlengd totdat het voorstel is aangenomen en in werking is getreden of verworpen.
Aansprakelijkheid bestuurder
Als de bestuurder van de rechtspersoon er bij een turboliquidatie echt een potje van maakt, kan hij persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor de schade. Dat is bijvoorbeeld het geval als hij bezittingen wegsluist of bepaalde schulden wel en andere schulden niet betaalt op het moment dat duidelijk is dat de rechtspersoon geen lang leven meer is beschoren. Dit heet ook wel selectieve betaling.
Wat betekent dit voor jou?
Als jij een turboliquidatie wil toepassen moet jij opening van zaken geven. Dat betekent dat jij de jaarrekeningen tot het moment van ontbinding moet publiceren bij het handelsregister. Verder moet jij uitleggen wat er met de bezittingen van de rechtspersoon is gebeurd en hoe de verkoopopbrengsten zijn verdeeld.
Heb jij een debiteur die niet betaalt en probeert te verdwijnen door middel van een turboliquidatie? Jij hebt recht op deze financiële informatie. Krijg jij dit niet? Dan kan jij de kantonrechter vragen om inzage in de administratie te krijgen.
Ben jij bestuurder van een rechtspersoon, dan kan jij aansprakelijk zijn voor de schade als jij de zaken van de rechtspersoon niet netjes afwikkelt.
Vragen?
Heb je nog vragen rondom dit onderwerp of wil je geholpen worden? De ondernemingsrecht advocaten van JPR weten raad. Zij kunnen jou helpen brokken te voorkomen of als er toch iets verkeerd is gegaan de schade zoveel mogelijk te beperken. Of download vast onze gratis whitepaper voor meer informatie.
Bo Simmelink
Maarten Berrevoets