Schat, mag ik dit kopen?

Margreet Diemel-Boonacker

Over toestemming voor aankoop aandelen in een BV middels lening

Meestal is die vraag niet nodig. Iedere echtgenoot mag zonder toestemming van zijn wederhelft kopen wat hij wil. Bij koop op afbetaling is dat echter anders. Je koopt bij koop op afbetaling een product, zoals een mobiele telefoon of huishoudelijk apparaat zonder te betalen. De koopprijs betaal je in termijnen terug. Die regels gelden ook voor de koop van aandelen in een besloten vennootschap (BV) waarin een eigen bedrijf is ondergebracht.

Toestemming voor koop op afbetaling

Bij koop op afbetaling mag de koopsom in twee of meer termijnen worden betaald. De looptijd moet in totaal langer zijn dan drie maanden. Is de koper getrouwd, dan moet zijn of haar echtgenoot daar toestemming voor geven. Het is niet van belang of de echtgenoten in gemeenschap van goederen zijn getrouwd of bij huwelijkse voorwaarden die gemeenschap hebben uitgesloten. Deze regels gelden ook bij een geregistreerd partnerschap. Wat ik hierna schrijf over echtgenoot, geldt dus ook voor een geregistreerde partner. Verder gelden de regels niet alleen voor consumenten, maar in beginsel ook voor zakelijke kopers.

Uitzondering: bij normaal gebruik is geen toestemming nodig

Toestemming is niet vereist voor de aankoop op afbetaling van goederen die normaal worden gebruikt in het beroep of bedrijf van de kopende echtgenoot. Voorbeeld: een slager koopt een snijmachine voor zijn slagerij. Dat normale gebruik moet wel duidelijk zijn (de wet bepaalt: ‘kennelijk’). Het is de vraag of deze uitzondering ook geldt voor de aankoop van aandelen in een BV. Ik denk meestal niet. De aankoop van aandelen is tenslotte geen alledaagse gebeurtenis.

Geen toestemming: vernietiging door echtgenoot

Is die toestemming niet verleend, dan kan de andere echtgenoot de aankoop vernietigen. Alleen hij of zij kan daar een beroep op doen, niet de kopende echtgenoot. Een simpel briefje aan de verkoper is voldoende. De koop wordt dan geacht nooit te zijn gesloten en de koper moet het gekochte product teruggeven. De verkoper moet reeds ontvangen bedragen terugbetalen en verliest zijn recht op de nog niet betaalde termijnen. In de regel hoeft de koper geen vergoeding voor het gebruik van de zaak te betalen. De andere echtgenoot heeft drie jaar de tijd om de overeenkomst te vernietigen. Deze verjaringstermijn gaat in op het moment dat hij of zij daarvan hoort.

Verkoop onderneming

Veel ondernemingen zijn ondergebracht in een BV. Bij verkoop van de onderneming worden dan de aandelen in de BV verkocht in plaats van de bezittingen en schulden van de onderneming. Vaak kan de koper de koopprijs niet in een keer betalen. Als de koper daarvoor geen lening kan krijgen, is de verkoper soms bereid die lening te verstrekken.

Koop op afbetaling onderneming

Wordt (een gedeelte van) de koopsom voor aandelen in de BV niet direct betaald? Dan geldt dit als koop op afbetaling. Let op: dit geldt alleen als de koper een natuurlijk persoon is en geen rechtspersoon. De echtgenoot van de getrouwde koper zal daarvoor toestemming moet geven. Ontbreekt die toestemming, dan kan de andere echtgenoot de koop vernietigen. De verkoper krijgt de aandelen dan terug en moet dan maar zien wat er van de onderneming over is. Reeds ontvangen bedragen van de koopsom moet hij terugbetalen. Naar de rest kan hij fluiten. De koper is in beginsel niet aansprakelijk voor het minder waard worden van de aandelen tot het moment waarop zijn echtgenoot de koop vernietigt.