Het is verzekerden onder een rechtsbijstandverzekering altijd toegestaan om zelf een advocaat te kiezen, zelfs in zaken waarin bijstand van een advocaat niet wettelijk verplicht is (bijvoorbeeld zaken op het gebied van arbeidsrecht of huurrecht die bij de kantonrechter worden gevoerd). De rechtsbijstandverzekeraar kan dus niet bepalen dat een medewerker van de rechtsbijstandverzekeraar de rechtszaak voert. Dit volgt uit een belangrijk arrest dat het Hof van Justitie van de Europese Unie op 7 november 2013 heeft gewezen.
In de Nederlandse praktijk laten de meeste rechtsbijstandverzekeraars rechtszaken door hun eigen medewerkers voeren, die doorgaans geen advocaat zijn. Slechts bij uitzondering – namelijk wanneer sprake is van een belangenconflict – heeft de verzekerde conform de polisvoorwaarden het recht om zelf een advocaat te kiezen. Volgens het Hof van Justitie is deze praktijk in strijd met het Europese recht, met name met richtlijn 87/334/EEG van de Raad van 22 juni 1987 tot coördinatie van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen betreffende de rechtsbijstandverzekering.
Dit arrest, dat het gevolg is van een rechtsstrijd tussen een verzekerde en de Nederlandse rechtsbijstandverzekeraar DAS, heeft naar verwachting grote gevolgen voor de praktijk. Zo zullen rechtsbijstandverzekeraars hun polisvoorwaarden en hun werkwijze moeten aanpassen. Bovendien wordt verwacht dat de premies zullen worden verhoogd. De verwachting is dat rechtsbijstandverzekeraars zullen proberen met nieuwe polisvoorwaarden de kosten in de hand te houden, zoals met kostenmaxima e.d.
vrije
Voor consumenten en ondernemers met een rechtsbijstandverzekering is het van belang te weten dat er een keuze is om de rechtszaak te laten voeren door een advocaat van eigen keuze, ook als het gaat om een procedure waar inschakeling van een advocaat niet verplicht is. Te denken valt aan rechtszaken op het gebied van arbeidsrecht, huurrecht, maar ook bestuursrecht en letselschade. Als u een advocaat wilt inschakelen maar de rechtsbijstandverzekeraar stemt daar niet mee in, verdient het aanbeveling een beroep te doen op het arrest van het Hof van Justitie. Komt u er dan nog niet uit met uw rechtsbijstandverzekeraar, kunt u contact opnemen met de sectie verzekeringsrecht van JPR.
Yaşar Bayram
Eva Lammers
Joke Schraagen