Met de komst van cryptovaluta’s is het voor partijen mogelijk om, zonder tussenkomst van een vertrouwde derde partij, onderling waarde over te dragen. Onervaren gebruikers dienen bij cryptotransacties rekening te houden met het feit dat zijzelf verantwoordelijk zijn voor de beveiliging van hun cryptomunten. Verder kan de hoge volatiliteit van cryptovaluta’s leiden tot onaangename verrassingen. Partijen doen er om die reden verstandig aan om het gebruik van standaardovereenkomsten bij cryptotransacties te vermijden. In dit artikel wordt ingegaan op de juridische aandachtspunten en risico’s bij het betalen met cryptovaluta’s.
Populariteit rondom blockchainprojecten
Blockchainprojecten schieten tegenwoordig als paddenstoelen uit de grond. Bedrijven zamelen in veel gevallen geld in voor deze projecten door middel van een Initial Coin Offering (ICO). Via deze weg geven bedrijven digitale munten uit aan kopers die vertrouwen hebben in het project. ICO’s zijn met name populair doordat hiermee in het verleden in een fractie van uren miljoenen euro’s zijn opgehaald. Daarnaast vallen ICO’s in veel gevallen buiten het toezicht van de AFM. Een gebrek aan toezicht kan er echter toe leiden dat investeerders blootgesteld worden aan grote en onbekende risico’s.
De hype rondom cryptovaluta’s heeft ertoe geleid dat onder andere Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH), Litecoin (LTC) en Ripple (XRP) steeds vaker als betaalmiddel worden geaccepteerd. Partijen zijn, gelet op het beginsel van contractsvrijheid, vrij om deze vorm van betaling af te spreken.
Aandachtspunten bij online wallets
Bij cryptotransacties stuurt men in feite via de blockchain een afgesproken hoeveelheid aan cryptomunten naar de wederpartij. Hiervoor dienen zowel verzender als ontvanger over een wallet te beschikken. Iedere wallet beschikt over een uniek adres dat men kan vergelijken met rekeningnummers van een bankrekening. Veel voorkomende wallets zijn:
- online wallets;
- desktop wallets;
- hardware wallets;
- papieren wallets.
Voor het kopen of verkopen van cryptovaluta’s zal men zich veelal moeten registreren bij een cryptocurrency exchange. Dit zijn beurzen die de online handel in cryptovaluta’s faciliteren. Een voordeel is dat zij in veel gevallen kosteloos online wallets aanbieden voor diverse cryptomunten. Het nadeel is dat men door het gebruik van online wallets genoodzaakt is om de beveiliging van cryptomunten toe te vertrouwen aan deze exchanges. Daarnaast verlangen exchanges, in het kader van KYC (Know Your Customer), registratie van gevoelige persoonsgegevens van wallet-houders. Denk hierbij aan kopieën paspoort/ID-kaart en bankgegevens.
Het is goed om te beseffen dat registratie bij cryptocurrency exchanges niet zonder risico’s is. Verschillende exchanges zijn in het verleden gehackt en failliet verklaard. De gevolgen zijn dat wallet-houders grote sommen geld zijn kwijtgeraakt en gevoelige persoonsgegevens in handen zijn gekomen van criminele partijen. Ook aan desktop, hardware en papieren wallets kleven de nodige risico’s die ik overigens niet in dit artikel zal bespreken. Men doet er om die reden verstandig aan om de risico’s van een specifieke wallet af te wegen tegen het doel waarvoor men deze wil gebruiken.
Het betalen met cryptovaluta
Met name door een gebrek aan transparantie, toezicht en veiligheid staan cryptovaluta’s bekend om hun hoge volatiliteit, waardoor grote schommelingen in waarde regelmatig plaatsvinden. Zo schommelde de waarde van één Bitcoin in januari 2018 tussen de €8.000 en €14.000. Partijen die cryptotransacties aangaan dienen zich hierdoor te beseffen dat dit gevolgen kan hebben voor de uitkomst van een transactie. Ter illustratie het volgende voorbeeld.
A richt zich tot B, een autohandelaar die betaling in Bitcoin accepteert. Partijen komen op 18 december 2017 overeen dat een auto van het type X, voor een prijs van 2 Bitcoin, aan A wordt verkocht. De waarde van één Bitcoin is op 18 december 2017 €15.500. B maakt bij deze transactie gebruik van een standaardovereenkomst waarin een betalingstermijn van 14 dagen is opgenomen. Op 31 december 2017 verzendt A de 2 Bitcoins naar B. Op diezelfde datum is de waarde van Bitcoin echter gedaald naar €10.500, waardoor B een verlies lijdt van €10.000. B had dit kunnen voorkomen door niet af te spreken dat de koopprijs 2 Bitcoins bedraagt, maar €31.000 in Bitcoin. Een kleine nuancering met grote gevolgen.
Partijen doen er verstandig aan om het gebruik van standaardovereenkomsten bij cryptotransacties te vermijden. Voor vragen op het gebied van blockchain, Bitcoin en altcoins kunt u terecht bij de gespecialiseerde medewerkers van JPR.
Vera Rhebergen-Vaags
Yaşar Bayram